Ngưòi Khách Và Con Tầu

Chiều đã xuống bên kia rừng. Mầu tím loang dần ở chân trời. Thấp thoáng trên những lớp lá già bụi mốc một vài tia nắng cuối. Người khách đứng nhìn lãng đãng, tâm tư đáo dức. Dáng điệu của hắn có nỗi buồn riêng giống như ngọn đồi chiều nay im lìm trong hoàng hôn trước mặt hắn.

Con đường sắt trầm mặc dài hút mù, bò qua chân đồi, rẽ vào khu rừng thưa rồi đi xa thẳm.

Trên bến ga nhỏ người thanh niên không hành lí đứng dựa vào gốc si già. Đôi mắt dõi nhìn phía xa, tha thiết. Chàng lẩm bẩm:

- Bao giờ thì tầu sẽ tới?
Đêm nay hay đêm mai?
Hôm nay hay còn lâu?

Những sợi nắng cuối cùng đang tan. Sân ga cô độc. Chàng chờ đợi một mình. Bụi lau lưa thưa ngả nghiêng mệt mỏi. Một vài làn gió xuống theo triền đồi đưa những chiếc lá úa lìa cành, như những cuộc đời lẻ loi lặng lẽ giã từ cuộc sống. Trên khu đồi lam xám, những cánh chim đêm bay về phía bắc.

Bên bờ đá, chàng ngồi chống khuỷu tay lên đầu gối. Gương mặt lúc nào cũng nghĩ ngợi. Vài bóng chuồn chuồn bay lượn lờ, rồi cũng bỏ lại sân ga, buông cánh vào một không gian xạm tối.

Đôi mắt băn khoăn nhìn về phía cuối rừng, nơi tuyến đường đi qua, chỗ mà con tầu sẽ tới. Đôi lúc hắn lững thững trên bến ga nho nhỏ, nhưng rồi lại trở về bờ đá, ngồi đợi chờ.

Hắn từ đâu đến? Chẳng ai biết. Người ta chỉ đoán được rằng, chắc hắn đã về từ phía thành phố. Hắn có vẻ thư sinh, ngoài phía cuối rừng hắn hay trầm ngâm về phía tây, nơi ánh điện tỏa sáng. Hắn nhìn nhiều lần, lần nào cũng kết thúc bằng một cái quay mặt, như nuối tiếc nơi vừa bỏ đi mà vẫn cương quyết từ chối không trở lại. Có lúc hắn đang nhìn tha thiết về hướng thành phố, bỗng nhiên hắn giật mình ngó vội theo con đường như chợt nghe tiếng hú còi tầu. Dường như hắn đang chờ đợi con tầu tha thiết lắm.

Nét mặt hiện những nét tài ba đặc thù. Gió đưa vài sợi tóc lòa xòa xuống vừng trán làm khuôn mặt chàng pha điểm chút mềm mại. Lúc lững thững trên bến ga, lúc đứng bất động nhìn lên khu đồi, hắn có hồn của một nghệ sĩ. Lúc ngồi thầm lặng, người ta lại thấy hắn như một tù nhân rũ bã. Nhưng vùng trán tự tin, dáng hao gầy, hắn có nét đẹp của một gã thanh niên tuấn tú. Tuy nhiên, đôi tiếng thở dài cho ta thấy sự yếu đuối của một trái tim đa cảm.

- Bao giờ thì tầu mới tới?
Đêm nay hay đêm mai?
Hôm nay hay còn lâu?
Bên kia chuyến tầu là gì?
Vực-Sâu-Phiền-Trược hay Núi-Cao-Bình-Minh?

Trên bến ga, hắn vẫm một mình, lẩm bẩm. Đêm càng đêm thì ánh sáng của thành phố càng hồng. Tiếng hát của đường xưa và chiều mây lá ngủ. Bạn bè và niềm vui. Giấc mơ và ý nguyện. Hắn đang nghĩ ngợi. Hắn nhớ một vùng quen thân vừa bỏ lại.

Sân ga có mình hắn. Nhưng có lẽ không phải hiu quạnh của bến ga làm hắn buồn phiền, mà với từng lúc ngồi thừ, bàn tay xoa mặt, cái nhìn xa xôi, người ta có cảm tưởng rằng hắn đang bị dầy vò từ những ý nghĩ kín đáo gợn sóng mà trùng trùng sẽ sàng mà mãnh liệt, có an ủi nhưng cũng đau thương. Dáng háo hức đợi con tầu của hắn là một háo hức dường như có đe dọa sợ hãi hơn là mong chờ. Khảng khái bỏ lại phố thị tìm về đây là dũng cảm nhưng dường như vẫn là dũng cảm ngại ngùng. Cuộc chiến nội tâm giằng co giữa tiếng gọi của con tầu định mệnh mà chàng xác quyết là sẽ có và tiếng gọi của thành phố bảo chàng về là cuộc chiến không biên giới. Trong chiến trận mà kẻ chiến đấu là chính mình thì lưỡi gươm chinh phạt không dám thẳng tay chém xuống. Trong cuộc cam go mà những tiếng gọi giằng co xẩy ra trong một con tim thì bất hạnh của người nghe thấy tiếng gọi là muốn nghe đó, đồng thời lại mong cho nghe đừng rõ. Bởi, nếu nghe càng rõ thì lựa chọn càng phải dứt khoát.

Không gian yên tịnh trên vùng trời vắng. Bờ đá im lìm. Con tầu chưa thấy bóng. Rừng cây vô tư. Hắn ngồi im, dường như hắn bắt đầu quay quắt trong dòng lệ khô. Bóng đêm làm cho hắn có vẻ gầy hơn dáng người thật của hắn. Bờ cỏ dại nhẫn lại bình thản. Nhưng chúng nghe như có lời than:

- Thượng Đế của tôi,
Tôi xin trung thành và tha thiết.
Nhưng đâu là giờ tôi đến.
Xin chỉ bước tôi đi.
- Hãy vào sa mạc, ở đấy Ta sẽ nói cho ngươi phải làm gì.

Trong thinh lặng và tin tưởng ngươi sẽ tìm được sức mạnh cho tâm hồn.
Hắn thưa lại:

- Thượng Đế của lòng tôi,
Nhưng sự im vắng chiều nay làm tôi sợ hãi.
Bạn bè còn tha thiết.
Giấc mơ còn miết xanh.

Bỗng dưng cơ hồ như vang tiếng gọi.
Tôi đã về đây: Ôi bến tầu vắng.
Khi nào thì tầu sẽ tới: Đêm nay hay đêm mai? Hôm nay hay còn lâu?

Hắn vừa im thì từ rất xa, có tiếng vang. Hắn lắng nghe, sẽ sàng:

- Cuộc đời là những lựa chọn tiếp nối
Lựa chọn nào cũng bao hàm từ bỏ.
Từ bỏ đưa đến tiếc nuối.
Tiếc nuối thì ray rứt.
Nhưng lại là định luật: Sống là lựa chọn.
Con yêu,
Có những lựa chọn tương đối. Nhưng đời con còn một
lựa chọn tuyệt đối: Gian- Nan hay Hạnh-Phúc.
Lựa chọn hệ trọng: Thiên-Đường hay Hỏa-Ngục.
Bên kia cuộc đời:
Vực-Sâu-Phiền-Trược hay Núi-Cao-Bình-Minh.

- Vâng!

Hắn thưa như vậy rồi lặng thinh. Hắn muốn nói thêm một điều gì ngay nhưng lại thôi. Sẽ lắc đầu, hắn lấy tay che mặt. Trong tâm tưởng, hắn nhìn thấy biên giới sống và chết thật mong manh. Tuổi trẻ như sóng đang mùa nước lớn. Tung bót trắng xóa ngày đêm xô đổ thách đố những bờ đá cứng. Dường như cuộc chiến sẽ trường cửu. Lòng kiên nhẫn của sóng là vô cùng. Niềm kiêu hãnh của bờ đá cũng vô biên. Thế rồi, từ xa xa, tiếng hú của còi tầu. Rồi sóng cũng yên, bờ đá cứng như nghìn thu từ từ sụp xuống. Hắn thấy rõ cái không thể giải thích được đến và đi của sự sống. Cứ đến mùa là cây cối chồi sinh lộc non. Người ta có thể đếm những tờ lịch mà gieo mạ, cấy lúa. Nhưng Chuyến-Tầu-Định-Mệnh không nằm trong thời khóa biểu. Chàng không thể giải thích được, nhưng lại quá rõ ràng, chàng phải đối diện với chuyến tầu này. Và cơ hồ như đâu đây, có dáng dấp của con tầu.

Đêm mênh mông. Khu rừng thầm lặng vẫn thầm lặng. Tiếng quốc kêu rất thương vang vọng từ xa, lẻ bóng bên bìa đồi. Con đường sắt vẫn nằm yên đấy.

- Vâng!

Hắn lặp lại tiếng ấy một lần nữa. Không nhìn lên, khuôn mặt trong lòng bàn tay, hắn thưa:
- Thượng Đế của lòng tôi,
Tôi hằng chập chùng lo lắng...
những chiếc áo quan khép lại...
Một chiều thu xám lá rơi... một canh bạc tàn...
Ôi, tôi vẫn tự hỏi. Bên kia cuộc đời là gì:
Vực-Sâu-Phiền-Tược hay Núi-Cao-Bình-Minh.
Tôi vẫn giật mình sợ hãi khi đêm khuya đổ về.
Nhưng Người ơi,
bao giờ thì tầu sẽ tới, chuyến tầu của riêng tôi.

Từ bìa rừng lại có tiếng vọng về:

- Tình yêu tha thiết sẽ bao ngợp thời gian.
Niềm tin thực hành sẽ sẵn sàng chờ đợi miên trường.
Nghe xong hắn lắng đọng đợi chờ. Nhưng tiếng ấy không nói nữa. Khẩn khoản như một lời kinh, hắn ngậm ngùi thưa:

- Thượng Đế của lòng tôi.
Tôi xin trung thành và tha thiết.
Tôi muốn chờ đợi tiếng còi tầu để mở cửa căn nhà.
Nhưng kìa, Người có hay sự Lãng-Quên của tôi thì lớn hơn Trí-Nhớ
và sự Yếu-Đuối của tôi thì cao hơn tầm với.

Hắn chưa dứt lời thì đã vang vọng một tiếng đáp trả:

- Yếu đuối là ánh sáng để ngươi biết mình.
Biết mình yếu đuối là tiếng gọi bảo ngươi đến với Tình-Yêu.
Thật đấy, với Tình-Yêu chỉ cần một tư tưởng phản bội
cũng đủ để Tình-Yêu bỏ đi. Nhưng cũng với
Tình-Yêu, chỉ cần một giọt nước mắt ăn năn cũng đủ
để Tình-Yêu tha thứ gọi về.

Sau lời ấy chàng thanh niên đưa tay gạt lệ. Trong tiếng nghẹn ngào hắn thưa:

- Thượng Đế của lòng tôi,
Khiếu từ cuộc vui, trả lại lời ca cho phố chợ, tôi đã đến
đây chiều nay. Nhưng nếu Người chẳng tới. Nhưng
nếu tầu chẳng đến. Và bên kia cuộc đời không có
Vực-Sâu chẳng có Núi-Cao chỉ là miên viễn chiêm bao
thì Gió và Mây sẽ bảo tôi rằng: Buổi chiều dại dột.
Một hi sinh thừa.

Vô hình mà rạo rực cả núi đồi rừng sâu, tiếng mầu nhiệm đó đáp trả:

- Không có niềm tin, kiên nhẫn là thừa.
Niềm tin không kiên nhẫn là địa chỉ sai đường.

Nghe xong, tựa đầu lên bờ đá. Không gian cô đọng. Trăng bắt đầu ló bên đồi. Lá ngàn nằm mơ màng dưới ánh vàng của mầu trăng Giêtsimani. Sương không nhiều, nhưng sương khuya nên làm thấm lạnh người viễn khách. Khu rừng sâu đen thẫm. Bên đồi, ánh trăng mềm bàng bạc bắt đầu nhẹ nhàng thấm xuống ngàn cây. Thỉnh thoảng tiếng cuốc kêu thương. Tiếng kêu cô độc nhất của một con cuốc lẻ loi đang tìm đường. Tiếng kêu mỗi lúc một xa, nhỏ dần, như đang lên cao phía đỉnh đồi.

Chàng trai viễn khách quỳ tựa mặt vào bờ đá lạnh. Thời gian bình thản trôi xuôi. Im vắng. Hắng ray rứt suy tư. Hắn chưa bao giờ thẩm định kĩ niềm tin và kiên nhẫn là một hay là hai đấu thủ đối chọi nhau. Kiên nhẫn là dấu chỉ của lòng tin đã có hay chỉ là mệt mỏi gắng gượng của một chờ đợi không xác định. Khi tin rồi thì kiên nhẫn sẽ đến hay phải vất vả kiên nhẫn để niềm tin lớn.

Cây si già in bóng lên hình cỏ thưa. Ánh trăng mới nở, chỉ làm cho bóng si thành một đám mây mờ. Nhưng cũng đủ để bờ đá sáng lên, in rõ hình người thanh niên.

Bất giác, hắn chống tay ngẩng mặt dậy làm bóng trăng chao động, đổ dài trên nền cỏ. Phía sườn đồi những bụi lau đang rung rinh, lao xao.

Vừa lắc đầu, hắn vừa gọi thì thầm:

- Cuộc đời ơi, hãy đợi chờ. Ta sẽ trở lại...

Tâm tư hắn tràn về như dòng sông vừa mở cửa đập. Chàng ngó lại tháng ngày xây đắp công danh mà tiếc xót. Trong dòng nước mở đập trôi chẩy về tâm trí chàng ào ào, có ánh sáng của thành phố thôi thúc gọi chàng trở lại. Có bóng người đi trong rừng cờ giữa tiếng kèn hoan hô. Tại sao không phải là chàng? Nhớ lại những ly thủy tinh chạm vàng với rượi nồng và nhạc quý, chàng hối hận đã đến sân ga chiều nay. Bao nhiêu pho sách chàng đã góp nhặt trong đời. Tại sao lại một chiều bỏ ra đi? Người viễn khách trẻ nhìn về phái tây đang rực đèn. Linh hồn chàng lại réo gọi trở về.

Xô qua mấy lùm cây nhỏ, hắn tìm lối tắt băng ra khỏi sân ga. Bỏ lại ý nghĩ chờ đợi con tầu. Chàng không thể buông tay cho rơi xuống công danh đang dang dở. Nhưng chỉ chạy được một quãng ngắn, hắn ngã. Cố gượng dậy trong thế quỳ để giữ bước chân thăng bằng, ngoái cổ lại nhìn về phía rừng rồi hắn lập bập đứt quãng:

- Chuyến-Tầu-Duy-Nhất? Chyến-Tầu-Định-Mệnh?

Hình ảnh con tầu đang lao vun vút làm chàng rùng mình. Hắn nhìn thấy con tầu tàn bạo, vô cùng dã man đâm thẳng vào tương lai. Bên bờ rừng một gã đàn ông giơ tay gào thét vì trễ tầu. Con tầu không dừng lại. Gã đàn ông đập mình cúi lạy nhưng con tầu không cần biết. Tiếng gã đàn ông khan cổ gào thét nhưng con tầu phóng ga không một chút xót thương. Bến bờ định mệnh hun hút xa thẳm. Và khi con tầu đã lao đi thì tất cả chung quanh từ từ loãng ra như một đám khói mỏng. Đền đài, thành quách, những con đường ngàn dặm từ từ rút nhỏ rồi chẩy tan như thỏi nước đá dưới mặt trời. Chàng nhìn rõ cuộc đời mình và tất cả ước mơ vô cùng bền bỉ thế mà chúng tụ lại chỉ bằng một hạt bắp, rồi một tiếng nổ nhẹ, hạt bắp vỡ tung. Trong cùng giây lát không phải chỉ có bóng hình người đàn ông lỡ tầu gục đầu gào thét mà vất vưởng đó đây, khi chàng nhìn kĩ, có từng lũ người cũng đang vất vưởng vô vọng. Họ như những hồn ma khốn đốn không nơi cư trú.

Hình ảnh hãi hùng làm chàng lảo đảo, gượng dậy, chạy trở lại bờ đá cũ. Vừa tới nơi, hắn quỵ xuống, giang tay ôm miết lấy tảng đá gồ ghề. Bóng con tầu lao vun vút như sắp bỏ rơi hắn làm hắn càng bấu chặt vào vách núi. Gục đầu trên bờ đá khô cứng, hắn sợ hãi thưa:

- Thượng Đế của lòng con ơi,
Không! Không thể như thế được... Con không thể bỏ lỡ con tầu...

Trong lúc thổn thức, hắn còn nói thêm một điều gì nữa, rất khẽ, dường như lời ấy làm hắn sợ hãi.
Đất trời bình thản. Trên sân ga vẫn im lặng. Ở phía tây, thành phố vẫn lên đèn dặt dìu tiếng nhạc. Trong im vắng của một chờ đợi, chàng thấy tất cả chỉ xẩy ra trong thế giới thiêng liêng của linh hồn. Gió đến dạt dào rung rừng cây lao xao. Gió như sứ giả đem theo lời hắn, xuyên qua núi đồi làm nên những âm vọng uy nghiêm vang dội từng tiếng một. Chàng lại nghe rõ, cũng trong thế giới linh hồn. Lời hắn nói với lòng mình vang lên trùm cả khu đồi, âm vọng chẩy suốt theo đường tầu:

CHUYẾN TẦU DUY NHẤT.
CHUYẾN TẦU ĐỊNH MỆNH...

Thời gian trôi. Ánh trăng mỗi lúc mỗi lên. Bầu trời mênh mông. Rừng cây vời vợi không tiếng còi. Trên cao, xa thẳm, ngàn sao đang lấp lánh, và càng vào khuya sao trời càng thêm sáng.

Nguyễn Tầm Thường